အေရးၾကီးတဲ့ ဒိ႒ိ သံုးမ်ိဳး

ဒိ႒ိသည္ သမၼာဒိ႒ိႏွင့္ မိစၦာဒိ႒ိ ဟူ၍(၂)မ်ိဳးရွိ၏။
(သမၼာ= မွန္ကန္ေသာ၊ ဒိ႒ိ=အျမင္၊ မိစ ၦာ=မွားယြင္းေသာ၊
ဒိ႒ိ=အျမင္) ထို -၂ -မ်ိဳးတြင္ ဤေနရာ၌ မိစ ၦာဒိ႒ိကိုေဖၚျပပါမည္။
မိစ ၦာဒိ႒ိ အမ်ိဳးအစား (၆၂)ပါး ရွိ၏။ ယင္း(၆၂)ပါးတို႕ကိုခ်ံဴးလိုက္လွ်င္
သႆတဒိ႒ိ၊ဥေစ ၦဒဒိ႒ိ၊သကၠာယဒိ႒ိ ဤသံုးမ်ိဳးတြင္ အကုန္
အက်ံဳး၀င္သည္။(ဤေနရာတြင္ သံုးမ်ိဳးသာ ေဖၚျပပါမည္။)

၁။သႆတဒိ႒ိ=ခိုင္သည္ ျမဲသည္ဟု ယူဆေသာ ဒိ႒ိ။
၂။ဥေစ ၦဒဒိ႒ိ =ပ်က္စီးျပီးလွ်င္ လံုး၀ ျပတ္သြားသည္ဟု ယူဆေသာ ဒိ႒ိ။
၃။သကၠာယ ဒိ႒ိ = အစစ္အမွန္ရွိေသာ သကၠာယ အေပၚ၌ အစစ္အမွန္
မရွိေသာ ပညတ္မ်ားတင္စား၍ထင္မွားေနေသာ ဒိ႒ိ။

အက်ယ္ခ်ဲ႕၍ ေျပာပါဦးမည္။ မိမိတို႕မွာ ခႏၶာငါးပါးရွိၾက၏။
ရူပကၡႏၶာ၊ ေ၀ဒနကၡႏၶာ၊သညာကၡႏၶာ၊သခၤါရကၡႏၶာ၊ ၀ိညာဏကၡႏၶာ
တို႕ ျဖစ္ၾကသည္။ ဤ ခႏၶာငါးပါးကိုခ်ံဳးလိုက္လွ်င္ ရုပ္ႏွင့္ နာမ္
ႏွစ္ပါးသာ ျဖစ္သြား၏။ ထို႕ေၾကာင့္ ရုပ္နာမ္ ႏွစ္ပါး ဆိုတာႏွင့္
ခႏၶာငါးပါးဆိုတာ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။
(၁) အခ်ိဳ႕က ယူဆၾကသတဲ့။ဤ ရုပ္နာမ္ ႏွစ္ပါး ခႏၶာငါးပါးၾကီး
ပ်က္စီးသြားလွ်င္ ရုပ္ခႏၶာၾကီးက က်န္ရစ္၏။ ေျမျမဳပ္ရ၏။
မီးရႈိ႕ရ၏။ ေရေမွ်ာရ၏။ နာမ္ခႏၶာကေတာ့ ထိုသို႕အျပဳမခံ၊
ဆိုင္ရာ ဘ၀သို႕ ကူးသြားၾကသည္။ အထူးအားျဖင့္ ၀ိညာဏ္ဆိုတဲ့
စိတ္ကေလးက ဆိုင္ရာဘ၀သို႕ ကူးေျပာင္းသြားသည္ဟု
ယူဆၾကသည္။ သို႕ျဖစ္လွ်င္ ၀ိညာဏ္ေလးက မေသပဲ ျမဲေနသည္ဟု
အဓိပၸါယ္ေရာက္ေနသည္။ ထိုသို႕ ျမဲေနသည္ ခိုင္ေနသည္ဟု
ယူဆလွ်င္သႆတဒိ႒ိျဖစ္ေနျပီ။(သႆတ=ခိုင္ျမဲေသာ၊
ဒိ႒ိ=အျမင္အယူအဆ)
၂။ အခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္တို႕ကား ရုပ္နာမ္ ၂-ပါး ခႏၶာငါးပါးၾကီး ပ်က္စီးသြားလွ်င္
(၀ါ)ေသသြားလွ်င္ျပတ္ျပီ၊ေနာက္ထပ္ အဆက္အစပ္မရွိ၊ သည္တစ္ဘ၀
မွ်သာပဲ၊သစ္ရြက္ကေလးေတြ ရင့္၍ ၀ါေရာ္လာျပီး ေၾကြက်သြားလွ်င္
ေနာက္ထပ္ျပန္ျပီး မစိမ္းစိုေတာ့။ ေျခာက္ေသြ႕ျပတ္ေတာက္သြား
ေတာ့သည္။ထို႕အတူ ဤပုဂၢိဳလ္သည္လည္း ဘယ္ဘ၀သို႕မွ် ကူးေျပာင္း
သြားသည္မရွိ၊သည္ဘ၀ျပီး၍ ျပတ္စဲသြားျပီ၊ေနာက္ထပ္ အဆက္အစပ္မရွိ။
ဤသို႕ယူဆ စြဲျမဲေနလွ်င္ ဥေစ ၦဒဒိ႒ိျဖစ္ေနျပီ။(ဥေစ ၦဒ=ျပတ္စဲသြားေသာ၊
ဒိ႒ိ=အျမင္အယူအဆ)
၃။ေနာက္တစ္မ်ိဳးကား ရုပ္နာမ္ ၂ ပါး။ခႏၶာငါးပါးၾကီးသည္ ပရမတၳအားျဖင့္
တကယ္ အစစ္အမွန္ရွိ၏။ ထို႕ေၾကာင့္ အဲ့ဒီ ရုပ္နာမ္ ၂ ပါး ခႏၶာငါးပါးကို
ပါဠိလို `သကၠာယ’ ဟုေခၚရသည္။
သေႏၱာကာေယာ သကၠာေယာ။(သေႏ ၱာ=ပရမတၳအားျဖင့္ တကယ္အစစ္
အမွန္ ထင္ရွားရွိေသာ၊ ကာေယာ=ရုပ္နာမ္အေပါင္းသည္ သကၠာေယာ=
ပရမတၳအားျဖင့္ တကယ္အစစ္အမွန္ ထင္ရွားရွိေသာ ရုပ္နာမ္အေပါင္း)
သကၠာေယ+ဒိ႒ိ=သကၠာယဒိ႒ိ(သကၠာေယ=ပရမတၳအားျဖင့္ တကယ္
အစစ္အမွန္ ထင္ရွားရွိေသာ ရုပ္နာမ အေပါင္း၌၊ ဒိ႒ိ=အထင္မွား အျမင္မွား
ျဖစ္ေနျခင္းတည္း။ သကၠာယ ဒိ႒ိ=ပရမတၳအားျဖင့္ တကယ္အစစ္အမွန္
ထင္ရွားရွိေသာ ရုပ္နာမ္ အေပါင္း၌+ အထင္မွား အျမင္မွားျဖစ္ေနျခင္း)

အမွန္က ရုပ္နာမ္ ၂ ပါး။ခႏၶာငါးပါးမွ်သာရွိတာ။ ငါ သူ ။ ေယာက်္ား မိန္းမ။
သား သမီး ။ ေျမး ျမစ္ ။ တူ တူမ ။စသည္ မရွိပါဘူး။ မရွိဘဲလွ်က္ အထင္မွား
ေနၾကတာ။ ရွိတဲ့အေပၚမွာ မရွိတာေတြ တင္စားျပီး ထင္မွားတာေပါ့။
အဲ့ဒါဟာ သကၠာယဒိ႒ိပဲ။ တရားအားထုတ္တဲ့သူဟာ အဲ့ဒီ ဒိ႒ိေတြကို
ဦးစြာပထမ အသိဥာဏ္နဲ႕(ဥာတပရိညာနဲ႕)ဖယ္ရွားပါဦးတဲ့-
ျပီးမွ တရားအားထုတ္ပါတဲ့။ မဖယ္ရွားပဲနဲ႕ ဒိ႒ိေတြ တန္းလန္းၾကီးနဲ႕
အားထုတ္ေနလို႕ကေတာ့ ဘယ္နည္းနဲ႕မွ မဂ္ဖိုလ္ မရနိုင္ပါဘူး တဲ့။

ဒိ႒ိ မဂၢါဓိဂမႆ နီ၀ရဏံ ဆိုတဲ့အတိုင္း ဒိ႒ိအယူသည္ မဂ္ရဖို႕လမ္းခရီးမွာ အဟန္႕အတားပဲ။

(မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး၏ တစ္ဘ၀ သာသနာ မွ)

https://muditar.blog.com
www.facebook.com/muditaralinnsayadaw/
www.facebook.com/muditaralinnsayadwdham
achannallive/ တြင္လည္းဖတ္႐ွဴႏိုင္ပါသည္ ။