ဓမၼာနုပႆနာ

ဝိပႆနာ ရႈ႕မွတ္တဲ့ေနရာ မွာ သတိပ႒ာန္ေလးပါး ရွိတဲ့အနက္ အဲဒီေလးပါးထဲကကမၼဌာန္း တစ္ခုခု နဲ႔ ပြားမ်ားအားထုတ္ၾကရတယ္ ဆိုတာ ဓမၼမိတ္ေဆြတို ့လည္း ေလ့လာဘူး၊ ဖတ္ရႈဘူး ၾကမွာပါ။အားထုတ္ေနၾကတဲ့ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားဟာလည္း အဲဒီထဲက တနည္းနည္း နဲ ့က်င့္ၾကံအားထုတ္ေနၾကမွာဘဲ ဆိုတာ သံသယ ျဖစ္ဖြယ္မရွိပါဘူး။
(၁) ကာယာႏုပႆနာ (ရုပ္ကုိ ရႈ႕ျခင္း)
(၂) ေဝဒနာႏုပႆနာ (ေဝဒနာကုိ ရႈ႕ျခင္း)
(၃) စိတၱာႏုပႆနာ (စိတ္ကုိ ရႈ႕ျခင္း)
(၄) ဓမၼာႏုပႆနာ (သညာ၊သခၤါရ)ကုိ ရႈ႕ျခင္း)ဆိုၿပီး ျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အမ်ားအားျဖင့္ တရားစခန္းလိုလိုမွာေတာ့ ကာယာႏုပႆနာ ျဖစ္တဲ့ အာနာပါနကမၼဌာန္း( ဝင္ေလ၊ထြက္ေလ ) သာ ရႈမွတ္က်ေလ့ရွိတာမ်ားတဲ့အတြက္ မိတ္ေဆြတို ့အေနနဲ ့လည္း စိမ္းမယ္မထင္ပါဘူး။
ဓမၼဒါနအျဖစ္ ဝိပႆနာ ႏွင့္ ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းရာမ်ားကို ဖတ္ရႈၿပီး ျဖန္႔ေဝ ဒါနျပဳရာမွာ သတိပဌာန္ေလးပါးျဖစ္တဲ့ ကာယ၊စိတၱ၊ေဝဒနာ စတဲ့ ကမၼဌာန္းေလာက္သာ ေရးသားေလ့ရွိၾကတယ္။ ဖတ္ရႈရမွာလည္း ဒီကမၼဌာန္း သံုးခုဟာ အင္တာနက္ဝက္ဆိုဒ္ေတြမွာလည္း လြယ္ကူစြာေတြရွိမွာပါ။
ဒီခႏၶာ-၅ပါးတစ္ဦး စာမ်က္ႏွာမွာလည္း ဓမၼာႏုပႆနာ သတိပဌာန္ အေၾကာင္း ေဖၚျပခဲ့ျခင္းမရွိခဲ့ပါဘူး။
ဓမၼမိတ္ေဆြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဓမၼႏုပႆနာ နဲ ့ပတ္သက္၍ တင္ျပေပးရန္အႀကိမ္ႀကိမ္ေတာင္းဆိုပါတယ္။ မိမိအေနနဲ ့လည္း ေလ့လာဖတ္ရႈမိသေလာက္တင္ျပရရင္ ဓမၼာႏုပႆနာ နဲ ့ပတ္သက္ၿပီး ဖတ္ရႈရတဲ့အထဲမွာ ပါ႒ိ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သံုးႏံႈးထားတာကိုေတြ ့ရပါတယ္။ ပါ႒ိမကၽြမ္းက်င္သူ၊ ခုမွ ဗုဒၶစာေပမ်ားကို ေလ့လာဆဲျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အခက္အခဲျဖစ္ေစပါတယ္။ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားအတြက္ ဓမၼဒါန အျဖစ္ ျဖန္႔ေဝရာမွာ မိမိကဲ့သို ့အခက္ခဲျဖစ္မွာစိုး သည္ကတစ္ေၾကာင္း၊ မိမိအေနနဲ ့လည္း ဖတ္ရႈၿပီး ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ နားမလည္ရင္ျဖင့္ ျပန္လည္ေရးသားေဖၚျပရာမွာ ပိုမိုၿပီး အၾကပ္တည္း ျဖစ္ရေစပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဓမၼာႏုပႆနာသတိပဌာန္ နဲ ့ပတ္သက္ၿပီး တင္ျပမႈမရွိဘဲ ခ်န္လွပ္ထားခဲ့ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
သို ့ေသာ္ ေလ့လာရွာေဖြၿပီး ဖတ္ရႈခဲ့ရတဲ့ "ဓမၼႏုပႆနာသတိဌာန္" အားထုတ္နည္း တစ္ခုကိုေတာ့ ဓမၼမိတ္ေဆြ တို ့အတြက္ ႀကိဳးစားၿပီး ဓမၼဒါနျပဳလိုက္ပါရေစ။

"ဓမၼ" ဆိုတာ အတိအက်အဓိပၸါယ္ဖြင့္ရမယ္ဆိုရင္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဖို ့မျပည့္စံုပါဘူး။
ဓမၼမိတ္ေဆြတို ့အေနနဲ ့ပင္ကိုယ္သဘာဝ လို ့သာ အလြယ္တကူမွတ္သားလိုက္ပါ။
"အနုပႆနာ “ဆိုတာက အဲဒီ "သဘာဝဓမၼ" ကို သဘာဝအတိုင္းရႈ႕ေန၊သိေနရေသာအလုပ္ျဖစ္ရာ ၊ ပင္ကိုယ္သဘာဝအရိွအတိုင္းကိုအရိွအတိုင္းသိျမင္ေအာင္ရႈၾကည္႕အားထုတ္မႈ႕ကို "ဓမၼာနုပႆနာ”ရႈ႕ပြါးတာလို႕ေခၚပါတယ္။
ရႈၾကည္႕တယ္ ဆိုရာမွာ မ်က္စိ နဲ ့ၾကည့္တာမဟုတ္ပါဘူး၊မ်က္စိျဖင့္မျမင္နိုင္တဲ့ ႐ုပ္နာမ္ သဘာဝတရားတရားေတြ တို႕ကိုသိဖို ့၊သဘာဝကိုသိတတ္တဲ့ ဥာဏ္ နဲ ့သာသိနိုင္သည္႕အတြက္ေၾကာင့္ အရႈခံျဖစ္တဲ့ "ခႏၶာ"ကို သမၼာဒိ႒ိဦးေဆာင္တဲ့ မဂ္ဥာဏ္ ေတြ နဲ ့သိေအာင္ၾကည္႕တာ“ဓမၼာနုပႆနာ”ျဖစ္ပါတယ္လို ့ဦးစြာ ေျပာပါရေစ။

ျမတ္စြာဘုရားက ရွင္ရာဟုလာကို ကိုယ္ေတာ္တိုင္ေဟာၾကားေတာ္မူတာကို ေျပာျပပါအံုးမယ္။
ခ်စ္သား ရာဟုလာ-
ပူမႈ၊ ေအးမႈဆိုတဲ့ "ေတေဇာဓာတ္" တစ္လံုးကို ခႏၶာမွာ ေသေသခ်ာခ်ာ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ သိျမင္ရင္လည္း "နိဗၺာန္"ကို ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။
ခ်စ္သား ရာဟုလာ-
လႈပ္ရွားမႈဆိုတဲ့ "ဝါေယာဓာတ္"တစ္လံုးကို ခႏၶာမွာ ေသေသခ်ာခ်ာ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ သိျမင္ရင္လည္း "နိဗၺာန္"ကို ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။
စသည္ျဖင့္ ဒီလို ျမတ္စြာဘုရားက ေဟာထားတဲ့ ေဒသနာေတာ္ရွိပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဧေကာ ဓေမၼာ-
တရားတစ္ခုခုကိုသာ ခႏၶာမွာ ေသေသခ်ာခ်ာ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္သိေအာင္ အားထုတ္ၾကပါ။ နိဗၺာန္ ကို ဧကန္ရႏိုင္ပါတယ္။ က်န္တရားေတြ အတြင္းဝင္ၿပီးသား၊ အားထုတ္ၿပီးသားဆိုရင္ အသိတစ္လံုးေၾကာင့္ပင္ နိဗၺာန္ ကို ဧကန္ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။

ခႏၶာမွာ ဉာဏ္အျမင္နဲ႔ ကိုက္ၿပီး "ပညတ္၊ ပရမတ္"ကို အရင္ဆံုးခြဲသိဖို ့လိုပါတယ္။
ပ႒မ စာလို ပညတ္၊ ပရမတ္ ခြဲျပရရင္-
ပညတ္သည္ စာလိုေတာ့ ဝိဇၨမာနပညတ္၊ အဝိဇၨမာနပညတ္-စသည္ျဖင့္ (၆)မ်ိဳး၊ တစ္နည္းအားျဖင့္
ဃနပညတ္ သ႑ာနပညတ္၊
နာမပညတ္စသည္ျဖင့္ မ်ားစြာရွိၾက၏။
အဲဒီမွာ လိုရင္းအတိုခ်ဳပ္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ အစိုင္အခဲျဖစ္ေပၚလာတာက "ဃနပညတ္"လို႔ေခၚပါတယ္။
ပံုသ႑ာန္ေတြ ေပၚလာတာက "သ႑ာနပညတ္"လို႔ေခၚပါတယ္။
အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြက "နာမပညတ္"လိို႔ေခၚပါတယ္။

"ပရမတ္"ဆိုရင္လဲ အက်ဥ္းအားျဖင့္
"စိတ္၊ ေစတသိက္၊ ႐ုပ္၊ နိဗၺာန္"ဆိုတဲ့ ပရမတ္တရား ေလးပါးရွိပါတယ္။
စိတ္မွာလဲအက်ယ္အားျဖင့္ (၁၂၁)ပါး ရွိျပန္သည္၊ ေစတသိက္မွာ (၅၂)ပါး၊ ႐ုပ္ (၂၈)ပါး၊ နိဗၺာန္တြင္ သဥပါဒိေသသနိဗၺာန္၊ အႏုပါဒိေသသ နိဗၺာန္ဟူ၍ (၂)ပါး စသည္ျဖင့္ ခြဲမယ္ဆိုရင္ ပရမတ္တရားသည္ စာလိုေတာ့ လြန္စြာ က်ယ္ဝန္းလွေပ၏၊ ဒါေတြကို အကုန္သိမွ ပရမတ္တရားကို သိတယ္ေခၚသလား၊ ဒီပရမတ္ေတြကိုသိမွ နိဗၺာန္ကို ရမွာ လားဆိုရင္မဟုတ္ပါဘူး၊ ေစာေစာက ေျပာျပခဲ့သည့္အတိုင္း ေဒသနာနည္းအားျဖင့္ ပညတ္၊ ပရမတ္သည္ က်ယ္ဝန္းေနတာပါ၊ ဓမၼမိတ္ေဆြတို ့အတြက္ အေသအျခာရွင္းျပရင္ အဘိဓမၼာက်မ္းကို ဖြင့္ ၿပီးရွင္းျပရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ရွင္းျပရေအာင္လည္း မကၽြမ္းက်င္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အေသအျခာ နားလည္သေဘာေပါက္ခ်င္ရင္ေတာ့ အဘိဓမၼာသင္တန္းေတြရွိပါတယ္။ဤသင္တန္းေတြတက္ေရာက္ၿပီး ေလ့လာၾကပါလို ့အၾကံျပဳပါတယ္။
ေရွ႕ဆက္ရရင္ေတာ့ ဒီပညတ္၊ ပရမတ္ေတြ ဟာ မိမိရဲ ့ခႏၶာမွာ ဉာဏ္အျမင္ နဲ ့ရွင္းရင္ေတာ့ လြယ္လြယ္နဲ႔ က်ဥ္းက်ဥ္းေလးပါလို ့ဆိုပါရေစ။

"ပညတ္ႏွင့္ ပရမတ္"ကို ခႏၶာမွာ ဉာဏ္ျမင္နဲ႔ ဘယ္လိုရွင္းမလဲဆိုရင္...
ဓမၼမိတ္ေဆြတို ့ဟာ ခႏၶာထဲမွာ ဉာဏ္နဲ႔ စိုက္ၿပီး ေပၚတာကိုသာ မွတ္ေနပါ၊ ကိုယ္မွာ ေတြ႕တိုင္း ေတြ႕တိုင္း ဉာဏ္နဲ႔ျမင္တာေတြ ဟာ "ပရမတ္" ေတြခ်ည္းပါဘဲ။
ကိုယ္မွာ လာတာမေတြ႕လို႔ ဉာဏ္နဲ႔မျမင္ရတာ "ပညတ္"တရားခ်ည္းသာမွတ္ပါ။
ပညတ္တရားဟာ တကယ္တန္း ဉာဏ္နဲ႔ရွာရင္ မရွိတဲ့တရား မရွိလို႔ မေတြ႕ရတဲ့တရားတဲ့၊ ပရမတ္တရားက တကယ္တန္း ဉာဏ္နဲ႔ရွာရင္ အဟုတ္ရွိတဲ့တရား အဟုတ္ရွိလို႔ ကိုယ္နဲ႔ အဟုတ္ေတြ႕ရတဲ့တရားအစစ္ပါ.. ဘဲ။

ခႏၶာမွာ ဉာဏ္စိုက္ၿပီး မွတ္လိုက္ေတာ့ ပူ တာေတြကို ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ ေအး တာတြလည္း ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ လႈပ္ ထာေတြလည္း ေတြ႕ရလိမ့္မယ္။ ရွိန္ရွိန္ ရွိန္ရွိန္နဲ႔လည္း ေတြ႕ရလာပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ္မွာ ေတြ႕တဲ့တရားေတြဟာ သႏိၵ႒ိက ဂုဏ္ေတာ္အတိုင္း ကိုယ္တိုင္သိအပ္တဲ့ ပရမတ္တရားအစစ္ေတြ ပါဘဲ။
တကယ္တန္း ကိုယ္မွာ ေတြ႕တဲ့ အပူဓာတ္ထဲမွာ အစိုင္အခဲေတြလည္း မပါေတာ့ပါဘူး၊ ေတြ႕လည္းမေတြ႕ရ ေတာ့ပါဘူး။ ျမင္လည္းမျမင္ရေတာ့ဘူး။

အစိုင္အခဲျဖစ္ေနတာေတြက "ဃနပညတ္"လို႔ေခၚပါတယ္။

မိမိရဲ႕ ခႏၶာမွာ ဉာဏ္နဲ႔ေတြ႕ရတဲ့ အပူဓာတ္ထဲမွာ အစိုင္အခဲဆိုတာလည္း မရွိေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီလို ပါလည္းမပါေတာ့တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အစိုင္အခဲကို မေတြ႕မျမင္ရတာသည္ ပရမတ္အစစ္ကိုျမင္လို ့"ဃနပညတ္"စင္သြားပံု၊ ခႏၶာကိုယ္မွာ ဉာဏ္နဲ႔ရွာလို႔ေတြ႕ရတာက ပရမတ္၊ မရွိဒါက ပညတ္ပါ..ဘဲရယ္လို ့သာ မွတ္ယူထားေစခ်င္ပါတယ္။

ဗုဒၶသာသနာေတာ္၏အနွစ္သာရ အဓိကမွာမိမိရရိွေနတဲ့ ဒီခႏၶာကိုယ္ကို သတၱဝါအမွတ္နဲ ့အာရုံငါးပါး နဲ ့စပ္ၿပီးေတာ့..
"ခ်မ္းသာ”ဟုထင္ျမင္မွတ္မွားေနတဲ့"ကာမ”အစြန္းတစ္ခု၊
ခႏၶာ ရဲ ့သဘာဝပင္ကိုယ္အရိွကို အရိွသဘာဝအတိုင္း၊အမွန္ကိုအမွန္အတိုင္းမသိမျမင္နိုင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ လုပ္ၾကံ ဖန္တီး ညွင္းဆဲျခင္းစသည္ျဖင့္ ရွာေဖြထင္ျမင္မွတ္မွားေသာ“အတၱ”အစြန္းတစ္ခု၊
ဒီ အစြန္းနွစ္ပါးလြတ္ရာ အက်င့္ဆိုတာျမတ္ဗုဒၶရဲ႕သာသနာမွာပဲရိွတာပါ၊
ဗုဒၶသာသနာရဲ႕အနွစ္ဟာမဂ္ဆိုတဲ့ ဥာဏ္ပါပဲ။

ဒီခႏၶာျဖစ္ေအာင္တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အရင္းခံတရားကိုသိရန္
(၁)ပထဝီ-ခက္မာမႈ႕၊နူးညံ႕မႈ႕သဘာဝတရား၊
(၂)ေတေဇာ-ပူ ေအး ေႏြးရိွန္ သဘာဝတရား၊
(၃)အာေပါ-ယိုစီး ဖြဲ႕စည္းမႈ႕သဘာဝတရား၊
(၄)ဝါေယာ-လႈပ္ရွားမႈ႕ ေထာက္ကန္မႈ႕သဘာဝတရား၊တို႕ျဖစ္ၾကပါတယ္။

အဲဒီလို ဓာတ္ၾကီးေလးပါးအရင္းခံသဘာဝတရားတို႕ဟာ တစ္ခုနွင့္တစ္ခုအျမဲမျပတ္ ဆန္႕က်င္တိုက္ခိုက္ေနၾကတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ မိမိခႏၶာကိုယ္မွာ "ထုံ က်င္ ကိုက္ ေညာင္း ပူ ေအး လႈပ္ ျငိမ္" ရိွေနၾကရသည္။ လံုးဝတည္ျငိမ္ ခိုင္မာမႈ႕မရိွပဲ၊မျငိမ္မသက္ေဖါက္ျပန္ေနတဲ့သေဘာေတြပဲရိွေနၾကပါတယ္၊အမွန္အတိုင္းေဖါက္ျပန္ေနသည္ကိုေဖါက္ျပန္ေနတယ္လို ့ဆက္ခါဆက္ခါသိေနေသာဥာဏ္ဟာ “သမၼာဒိ႒ိဥာဏ္”အမွန္သိ အမွန္ျမင္ေသာဥာဏ္ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ"သမၼာဒိ႒ိဥာဏ္" နဲ ့ၾကိမ္ဖန္
မ်ားစြာ ထပ္ခါထပ္ခါ ရႈ႕ၾကည္႕လိုက္ရင္ သဘာဝတရားတို႕ရဲ ့ေဖါက္ျပန္ပ်က္စီးပုံ၊သိျပီးပ်က္စီးပုံ၊တို႕ကိုအဆက္မျပတ္သိလာေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။

ခႏၶာတစ္ကိုယ္လုံးကို သတိျပ႒ာန္းျပီးၾကည္႕ရႈ႕ေနေသာဥာဏ္၌ ေဖါက္ျပန္မႈ႕မွန္သမွ်ဟာ..
မခိုင္မျမဲေသာအပ်က္စု-အနိစၥ၊
အဆက္မျပတ္ရစရာမရိွေအာင္ပ်က္စီးေနေသာဆင္းရဲမႈ႕-ဒုကၡ၊
ပ်က္ေနသမွ်၊ဆင္းရဲေနသမွ်အစိုးမရ မိမိအလိုက်ျပဳျပင္ဖန္တီး၍မရသည္႕- အနတၱ၊
ဟူေသာသဘာဝတရားတို႕အေပၚလကၡဏာ(၃)ခ်က္နွင့္သိျမင္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီ႐ုပ္ ဆိုတဲ့ သေဘာ၊နာမ္ ဆိုတဲ့ သေဘာတို႕ဟာ ဒီလကၡဏာေတြခ်ည္းသာျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ "ကာမ၊ ရူပ ၊အရူပ" လို ့ေခၚတဲ့ ဘုံသုံးပါး၌ျဖစ္တဲ့ ရုပ္နာမ္အားလုံးဟာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ရာ အားထားရာမရိွ၊အားကိုးစရာမရိွ၊ပုန္းေအာင္းစရာမရိွ ၊သက္သာရာရွာမရတဲ့ "ဒုကၡသစၥာ”ဆင္းရဲအမွန္တရားတို႕သာျဖစ္ပါတယ္။ မည္သို႕မွ်ခ်မ္းသာျဖစ္ေအာင္ျပဳျပင္လုပ္ေဆာင္၍မရေသာတရားတို႕ပါတကားဟု ခႏၶာ၏အမွန္ဆုံးသစၥာကိုသိေသာဥာဏ္သာလွ်င္ ျဖစ္ပါတယ္။

ရုပ္နာမ္ပရမတ္ခႏၶာ ဆိုတဲ့ သေဘာတရားတို႕ဟာ သခၤါရ လို ့ေခၚတဲ ့ျပဳျပင္စီမံမႈ႕ ရိွပါမွျဖစ္ေပၚခြင့္ရၾကတဲ ့အာဂႏၲဳက၊တဒဂၤ၊တစ္ခဏတရား တို႕သာျဖစ္ၾကတယ္ဆိုတာ သိဖို ့လိုပါတယ္ ၊ရုပ္ဆိုတဲ့ ေဖါက္ျပန္မႈ႕ကလည္းသူ႕ကိစၥ နဲ ့သူ၊ ပ်က္ေနသည္
နာမ္ဟူေသာသိမႈ႕ကလည္းသူ႕ကိစၥ နဲ ့သူပ်က္ေနၾကပါတယ္။
"ကံံ၊စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ ဆိုတဲ့အေထာက္အပံ့နဲ ့အနိစၥတရားတို႕ေၾကာင့္သာျဖစ္ေပၚလာရေသာ ဤရုပ္နာမ္နွစ္ပါး ဟာ ဘယ္မွာ တည္တံ့ခိုင္ျမဲေသာသေဘာရိွပါ့မလဲ ဆိုတာ သိရပါမယ္။

သတိ ပညာ ရင့္က်က္စြာ နဲ ့ခႏၶာအရိွဥာဏ္ျဖင့္သိတဲ ့ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ မိမိရရိွေနတဲ့ခႏၶာဟာ ေဖါက္ျပန္တဲ့သေဘာ၊သိတဲ့သေဘာ၊ဤတရားနွစ္ပါးသာဆိုတာ သိျမင္ေနၿပီးသားပါ။
ေစာင့္ၾကည္႕တဲ့အခါမွာ ပ်က္ျခင္းအဆုံးသာရိွေနပါလား ဆိုတာ အထင္အရွား ျမင္လာပါလိမ့္မယ္။
ျဖစ္ေလသမွ်ပ်က္ေနၾကတာပါလား၊အျမဲမရိွတာကအနိစၥ၊ပ်က္ျပတာက လကၡဏ၊ သိေနတာကဥာဏ္။တျဖည္းျဖည္း သိလာယင္း အနိစၥလကၡဏဥာဏ္ရင့္သန္စြာျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္က
စာပဓာနအဂၤါ ၅-ပါးနွင့္ျပည္႕စုံစြာ နဲ ့အဆုံးအမညႊန္ၾကားမႈ႕ကိုလည္းလိုက္နာျပီး အားထုတ္သူမွန္ရင္
ညေနအားထုတ္ပါက နံနက္မိုးေသာက္ရင္ တရားရမည္၊
နံနက္အားထုတ္ပါက ညေနခ်မ္းတြင္ တရားရမည္ဟုေဟာထားတာရွိပါတယ္။(အကာလိက)ကာလမျခား အက်ိဳးေပးတတ္ေသာ ဂုဏ္ေတာ္ေျမာက္ေၾကာင္း ယုံၾကည္အပ္ေပသည္။
ပဓာနအဂၤါ၅-ပါးဆိုတာက-

၁။"သဒၵါေဟာတိ”-ျမတ္စြာဘုရား၏ အရဟံအစဘဂဝါအဆုံး ရိွေသာဂုဏ္ေတာ္တို႕နွင့္တစ္ကြ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ ကိုယုံၾကည္ျခင္း။

၂။"အပၸါဗာေဓာေဟာတိ”-တရားအားထုတ္မည္႕သူသည္ သင့္တင့္ေသာ က်မ္းမာမႈ႕ရိွရန္လိုသည္။အခ်မ္း အပူစေသာ ဥတုနွင့္ညီမွ်ျခင္း ခံနိုင္ရည္ရိွျခင္းျဖစ္သည္။

၃။"အသေဌာ ေဟာတိ”- မစဥ္းလဲ မေကာက္က်စ္ျခင္း၊ အျပစ္ရိွလွ်င္ ရိွသည္႕အတိုင္း မဖုံးကြယ္ပဲတတ္သိနားလည္ေသာ ဆရာသမားမ်ားထံတြင္ ဝန္ခံကုစားျခင္း။

၄။"အာရဒၶ ဝီရိေယာ ေဟာတိ”-မိမိအားထုတ္မည္႕ တရား၌ မရမေန ျမဲျမံခိုင္ခန္႕ေသာလုံ႕လအားနွင့္တကြ စိတ္ဓာတ္အက်မခံပဲ အားထုတ္မႈ႕ရိွျခင္း။

၅။“ပညာဝါ ေဟာတိ”- ပရမတ္ ရုပ္နာမ္တို႕၏ ျဖစ္တတ္ ပ်က္တတ္ေသာ မူလသဘာဝကို သိနိုင္ ျမင္နိုင္စြမ္းေသာ ဥာဏ္ပညာနွင့္ျပည္႕စုံျခင္း...တို႕ျဖစ္ပါတယ္။

ဝိပႆနာရႈ႕ရာမွာ အေျခတည္ေသာ "ကာယ-ေဝဒနာ-စိတၱ"စတဲ့ဘယ္ အပိုင္းကို အေျခခံျပီးရႈ႕ရႈ႕ဓမၼတို႕၏သေဘာတရား"ပရမတ္" ကို မေရာက္လွ်င္၊မသိလွ်င္၊မရႈ႕လွ်င္၊ မည္သူမွ် ေလာကုတၱရာမဂ္
သို႕မေရာက္နိုင္ပါဘူး။
သတိပ႒ာန္အလုပ္အားထုတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ "ပရမတၱဓမၼ" ကို သိနိုင္ျမင္နိုင္ေအာင္ၾကိဳးစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။သတိပ႒ာန္ဟူသည္ခႏၶာငါးပါးကိုပင္ဆိုပါသည္။

ဓမၼာနုပႆနာ မွာ -
ဓမၼဆိုတာ "ရုပ္ဓမၼ နာမ္ဓမၼ" အားလုံးနွင့္သက္ဆိုင္ပါတယ္။
အနုပႆနာဆိုသည္ကား ရႈ႕တတ္ သိတတ္ေသာ သတိပညာကိုဆိုသည္။
ဓမၼနုပႆနာ-ဆိုသည္ကား ပရမတ္ ျဖစ္ေသာ ရုပ္ဓမၼ နာမ္ဓမၼ သဘာဝတရားတို႕ကို
၎တို႕၏သဘာဝတရားအတိုင္း သတိ၊ပညာျဖင့္သိျမင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
အနတၱျဖစ္ေသာ အလုံးစုံေသာသေဘာတရားသည္ ခႏၶာငါးပါးသာလွ်င္ျဖစ္၍
အနတၱအေနနွင့္ ရႈ႕ရမဲ ့ပရမတ္ဟာ ရုပ္ နာမ္နွစ္ပါးျဖစ္လို ့ဓမၼနုပႆနာျဖစ္ေအာင္
ရႈ႕ရသည္ခ်ည္းျဖစ္ပါတယ္။ဒုကၡသစၥာသိဖို႕ဓမၼာနုပႆနာရႈရတာျဖစ္ပါတယ္။

စင္စစ္ ပရမတၱဓမၼမွာ-
ခႏၶာငါးပါး ရုပ္ နာမ္ နွစ္ပါးစလုံးအက်ဳံးဝင္ေသာတရားျဖစ္လို ့ ျမတ္စြာဘုရားက ဓမၼာနုပႆနာကို သရုပ္ခြဲၿပီး "နီဝရဏ၊ခႏၶ၊အာယတန၊ေဗာဇၩဂၤ၊သစၥာ” ငါးပိုင္းေဟာရာမွာ ရုပ္နာမ္နွစ္ပါးစလုံးပါေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။

၁။နီဝရဏပဗၺ-
ေစတသိတ္နာမ္တို႕ကိုရႈ႕ပုံေတြ႕ရမယ္။
၂။ခႏၶာပဗၺ-
ရုပ္နာမ္နွစ္ပါးစလုံးကိုရႈ႕ပုံေတြ႕ရမယ္။
၃။အာယတနပဗၺ-
ရုပ္ရႈ႕ပုံကိုေတြ႕ရမယ္။
၄။ေဗာဇၩဂၤပဗၺ-
နာမ္ရႈ႕ရပုံကိုေတြ႕ရမည္။
၅။သစၥပဗၺ-ရုပ္နာမ္အားလုံးရႈ ရပုံကိုေတြ႕ရမယ္။
အဓိကျဖစ္တဲ့ ပရမတ္ရုပ္နာမ္ကို- ပညတ္အာရုံမပါပဲ တဲ ့တိုက္ရုိက္ရႈ႕ရတာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္၊ အနတၱျဖစ္ေသာအလုံးစုံေသာသဘာဝတရားဟာ -ခႏၶာငါးပါးသာလွ်င္ျဖစ္ၿပီး ၊ရႈ႕ရမည္႕ပရမတ္ဟာ လည္း -ရုပ္နာမ္နွစ္ပါးပဲျဖစ္ပါတယ္၊ဓမၼာနုပႆနာျဖစ္ေအာင္ ရႈ႕ရသည္ခ်ည္းျဖစ္ပါတယ္။
အရိွပရမတ္ ခႏၶာသည္ကားရုပ္နာမ္နွစ္ပါး။သဘာဝတရား ရုပ္ဓမၼ နာမ္ဓမၼခႏၶာမ်ားသာျဖစ္ပါတယ္။
ဓမၼခႏၶာကိုရႈ႕ၾကည္႕တာ...
"ဓမၼနုပႆနာ" ေပ့့ါ။
ဘယ္သတိပ႒ာန္ကေနၾကည္႕ၾကည္႕၊ မိမိ တို ့ရရွိထားတဲ့ခႏၶာကို "ဒုကၡသစၥာ"လို႕သိဖို႕သာအဓိကပါ လို ့တင္ျပရင္း ဓမၼဒါနျပဳလိုက္ပါသည္ ယ

https://muditar.blog.com
www.facebook.com/muditaralinnsayadaw/
www.facebook.com/muditaralinnsayadwdham
achannallive/ တြင္လည္းဖတ္႐ွဴႏိုင္ပါသည္ ။