နိဗၺာန္အေၾကာင္းအရာ သိေကာင္းစရာမ်ား

နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ေတာ္မ်ား
_
ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ ေနာက္ဆံုးရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္သည္ျမတ္နိဗၺာန္ပင္ျဖစ္ပါသည္။

နိဗၺာန္တြင္
၁။ “ ခယဂုဏ္ေတာ္ ”
============ ထိုနိဗၺာနဓာတ္တရားျမတ္ကို ေသာတာပတၱိမဂ္ျဖင့္ ျမင္လိုက္ သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ ရာဂစေသာ ကိေလသာအခ်ိဳ႕သည္ လည္းေကာင္း၊ ထိုကိေလသာ ရွိသူတိုင္း (ခုႏွစ္ဘ၀ ေနာက္ ရရွိမည့္) ရုပ္နာမ္တို႔သည္ လည္းေကာင္း ကုန္ခမ္းၾကရေတာ့၏။ အထက္မဂ္မ်ားကိုရေသာအခါလည္း ဤနည္းအတိုင္း ကိေလသာအပူေတြ ကုန္ရေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သႏၱိျဖစ္ေသာ ထိုနိဗၺာန္သည္ ကိေလသာကို႔၏ လည္းေကာင္း၊ ရုပ္နာမ္တို႔၏ လည္းေကာင္း ကုန္ခန္းေၾကာင္း “ ခယဂုဏ္ေတာ္ ”ႏွင့္ ျပည့္စံုပါသည္။
၂။ “ ၀ိရာဂဂုဏ္ေတာ္ ”
============ တတ္မက္ျခင္းသေဘာကို ပါဠိလို “ ရာဂ ” ဟုေခၚ၏။ ထိုရာဂသည္ ရုပ္နာမ္ ခႏၶာအေပၚ၌ လည္းေကာင္း၊ ခႏၶာႏွင့္စပ္ေသာ ပညတ္အေပၚ၌ လည္းေကာင္း ျဖစ္ရေသာတရားတည္း။ ရုပ္နာမ္တို႔၏ ကုန္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္သည္ ထိုရာဂႏွင့္ လံုးလံုး မစပ္ေတာ့ရကား “ ၀ိရာဂ- ရာဂမရွိ ” ဟူေသာ ဂုဏ္ႏွင့္လည္း ျပည့္စံုပါသည္။
၃။ “ အမတဂုဏ္ေတာ္ ”
============“ ေသျခင္း ” ဆိုသည္မွာ တစ္ဘ၀အတြက္ ေနာက္ဆံုး ပ်က္ျခင္းတည္း။ ထိုအပ်က္ဟူသည္လည္း အျဖစ္ရွိၿပီးမွ ေပၚလာ၏။ ပ်က္ဖို႔ ေရွ႕ရွဳေနေသာ (ပ်က္ဖို႔ျပင္ေနေသာ) သေဘာကို “ အိုျခင္း၊ ေဆြးေျမ႕ျခင္း ” ဟု ေခၚ၏။ ပါဠိလို ဇာတိ၊ ဇရာ၊ မရဏ။ ျမန္မာလို ျဖစ္ျခင္း၊ (ရင့္ေရာ္ျခင္း)အိုျခင္း၊ ေသျခင္း(ပ်က္ျခင္း)၊ ဟူေသာ သေဘာသည္ ရုပ္တရား၊ နာမ္တရားတို႔၏သေဘာျဖစ္၏။ ရုပ္နာမ္အားလံုး ကုန္ဆံုးၿပီးေသာ ထို နိဗၺာန္သည္ ေသျခင္း “ မတ ” မရွိရကား“ အမတဂုဏ္ေတာ္ ” ႏွင့္လည္း ျပည့္စံုပါသည္။
၄။ “ ပဏီတဂုဏ္ေတာ္ ”

နိဗၺာနဓာတ္ တရားျမတ္သည္ ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ ( စား၍ မ၀ႏိုင္
ေအာင္ အရသာရွိေသာ အစာကဲ့သို႔ ) မၾကာမၾကာ အာရံုျပဳ၍ ေနခ်င္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္အရသာရွိေသာ တရားေတာ္ျဖစ္၏။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ( ဖလသမာပတ္ကို ၀င္စားကာ ) ထို နိဗၺာန္ကို အာရံုျပဳ၍ မၾကာမၾကာ သီတင္းသံုးေတာ္ မူေလ့ရွိ၏။ တရားေဟာေတာ္ မူတုန္းမွာပင္ ပရိသတ္က သာဓုသာဓုေခၚၿပီးမွ တရားကို ဆက္၍ေဟာေတာ္မူ၏။ နိဗၺာန္ တရားေတာ္သည္ ရဟႏၱာျဖစ္ၿပီး ပုဂၢိဳလ္အတြက္ ဤမွ်ေလာက္ အရသာရွိေသာ တရားထူး တရားမြန္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္
“ ပဏီတဂုဏ္ေတာ္ ” ႏွင့္လည္း ျပည့္စံုပါသည္။

{ အမရပူရၿမိဳ႕၊ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ၏ ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာကို ကိုးကား ေရးသားပူေဇာ္ပါသည္။ }



နိဗၺာန္၏ ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာ ဂုဏ္ပုဒ္မ်ား

++++++++++++++++++

၁။ မာန္မယစ္ရာ နိဗၺာန္။ (မဒနိမၼဒေနာ)

၂။ တဏွာမြတ္သိပ္ျခင္းကို ပယ္ေျဖာက္ရာ နိဗၺာန္။ (ပိပါသ၀ိနေယာ)

၃။ ကာမဂုဏ္ အာလယကို အႂကြင္းမဲ့ခြာရာ နိဗၺာန္။ (အာလယသမုဂၣါေဋာ)

၄။ ၀ဋ္သံုးပါးမွ ကင္းျပတ္ရာ နိဗၺာန္။ (၀႗ဳပေစၦေဒါ)

၅။ တဏွာကုန္ၿငိမ္းရာ နိဗၺာန္။ (တဏွာကၡေယာ)

၆။ ရာဂကင္းလြတ္ရာ နိဗၺာန္။ (၀ိရာေဂါ)

၇။ တဏွာ၏ခ်ဳပ္ရာ နိဗၺာန္။ (နိေယာေဓာ)

၈။ အျမဲခိုင္ခန္႔ေသာ နိဗၺာန္။ (ဓု၀ံ)

၉။ အိုျခင္းမရွိေသာ နိဗၺာန္။ (အဇရံ)

၁၀။ သံသရာခ်ဲ႕တတ္ေသာ တရားမရွိေသာ နိဗၺာန္။ (နိပၸပဥၥံ)

၁၁။ မေဖာက္မျပန္ မွန္ကန္ေသာ နိဗၺာန္။ (သစၥံ)

၁၂။ သံသရာ၏ ဟိုမွာဘက္ကမ္းျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္။ (ပါရံ)

၁၃။ ဉာဏ္ႏံု႔သူတို႔ အလြန္ျမင္ႏိုင္ခဲေသာ နိဗၺာန္။ (သုဒုဒၵသံ)

၁၄။ ကိေလသာကင္းေ၀း ခ်မ္းေအးေသာ နိဗၺာန္။ (သိ၀ံ)

၁၅။ ေသျခင္းကင္းရာ နိဗၺာန္။ (အမတ)

၁၆။ ၿငိမ္းခ်မ္းရာ ေဘးကင္းရာ နိဗၺာန္။ (ေခမံ)

၁၇။ သခၤါရကင္းဖြယ္ အံ့ဖြယ္သူရဲ မျဖစ္ဖူးေသာ နိဗၺာန္။ (အဗၻဳတံ)

၁၈။ ေဘးမရွိေသာ ေႏွာက္ယွက္ပုပန္ျခင္းကင္းရာ နိဗၺာန္။ (အနီတိကံ)

၁၉။ ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ ေစာင့္ေရွာက္ရာ နိဗၺာန္။ (တာဏံ)

၂၀။ ေဘးရန္လြတ္ေရွာင္း ပုန္းေအာင္းရာ နိဗၺာန္။ (ေလဏံ)

၂၁။ ၾသဂမလႊမ္းေသာ ကြၽန္းတည္းဟူေသာ နိဗၺာန္။ (ဒီပံ)

၂၂။ ကိေလသာမွ စင္စစ္ စင္ၾကယ္ေသာ နိဗၺာန္။ (၀ိသုဒၶိ)

၂၃။ သူေတာ္ေကာင္းတို႔ ေတာင့္တအပ္ေသာ နိဗၺာန္။ (၀ရံ)

၂၄။ သိမ္ေမြ႔ႏူးညံ့ေသာ နိဗၺာန္။ (နိပုဏံ)

၂၅။ အေၾကာင္းတရား မျပဳျပင္အပ္ေသာ နိဗၺာန္။ (အသခၤတ)

၂၆။ ကိေလသာမွ လြတ္ေသာ နိဗၺာန္။ (ေမာေကၡာ)

၂၇။ အထူးသျဖင့္ ခ်ီးမြမ္းအပ္ေသာ နိဗၺာန္။ (ေသေ႒ာ)

၂၈။ အတုမရွိ အလြန္ျမတ္ေသာ နိဗၺာန္။ (အႏုတၱေရာ)

၂၉။ ေလာကသံုးပါး၏ ဆံုးရာ နိဗၺာန္။ (ေလာကႆေႏၲာ)

နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးတို႔ကို သိေအာင္ျပဳ၍ အဖန္ဖန္ ႏွလံုးသြင္းရာ၏၊ဆင္ျခင္ေအာက္ေမ့ရာ၏၊
ဤသို႔ နိဗၺာန္၏ဂုဏ္တို႔ကို အသီးသီး ဆင္ျခင္ ေအာက္ေမ့သည္ရွိေသာ္ အလြန္ စိတ္ၾကည္လင္၏၊
ဉာဏ္ႀကီးထြား၏၊ စိတ္ေအးခ်မ္းတည္ၾကည္၏၊ ဥပစာရ စ်ာန္ကိုရ၏။

လယ္တီဆရာေတာ္ ကမၼ႒ာန္းက်မ္း။ စာ-၁၉၃။



♦♦ ဘယ္မွာလဲ နိဗၺာန္ ♦♦
*

မိလိႏၵမင္းႀကီးက `အရွင္ဘုရား- နိဗၺာန္ဟာ ရွိႏွင့္တယ္ဆုိရင္လဲ ေရွးကလူေတြ ေတြ႕ဖုိ႔ေကာင္းတယ္၊ ရွိဆဲဆိုရင္လဲ အခုလူေတြ ေတြ႕ဖုိ႔ေကာင္းတယ္၊ ေစာင့္ေနတယ္ဆုိရင္လဲ တပည့္ေတာ္တို႔ ဘယ္အခ်ိန္သြားသြား ရတာပဲဆုိၿပီး ေနလုိ႔ရတယ္၊ ဒီေတာ့ နိဗၺာန္ဟာ ဘယ္လုိရွိပါသလဲဘုရား´လို႔ အရွင္နာဂသိန္ကိုေမးလုိက္တယ္။ ဒီေတာ့ အရွင္နာဂသိန္က `ဘယ္ကာလမွာမွ မရွိဘူး´တဲ့။ အတိတ္မွာလဲ မရွိဘူး၊ ပစၥဳပၸန္မွာလဲ မရွိဘူး၊ အနာဂတ္မွာလဲ မရွိဘူး။

`ဒါျဖင့္ နိဗၺာန္မရွိဘူးလို႔ ယူရမွာလားဘုရား´

`ရွိပါတယ္´၊ ဥပမာအားျဖင့္ ၀ါးလံုးႏွစ္လံုးပြတ္ရာမွာ မပြတ္ခင္က ၀ါးလံုးထဲမွာ မီးမရွိဘူး။ တကယ္တမ္း ပြတ္လုိက္ေတာ့ မီးထြက္လာတာဟာ ဘယ္ကမီးလဲဆိုရင္ ၀ါးထဲကပဲ ထြက္တဲ့ မီးလို႔ဆုိရမယ္။ မီးဟာ အရင္ ရွိႏွင့္တာလားဆိုရင္လဲ မဟုတ္ဘူး၊ ပြတ္ဆဲရွိတာလားဆုိရင္လဲ မဟုတ္ဘူး၊ ရွိလတံ့လားဆုိရင္လဲ မဟုတ္ဘူး။ ဒီအတုိင္းပဲ နိဗၺာန္ဟာ ကာလသံုးပါးမွ လြတ္တယ္၊ ဘယ္ကာလမွာမွ မရွိဘူး။ နိဗၺာန္ဟာ မရွိဘူးလားဆုိရင္ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ ဒီတရားသံုးပါးနဲ႔ ၀ိပႆနာဉာဏ္နဲ႔ ပြတ္ေပးလုိက္ရင္ ၀ါးႏွစ္လံုးပြတ္ေတာ့ မီးထြက္သလုိ နိဗၺာန္ ထြက္လာတယ္တဲ့။

ဒါျဖင့္ ဘယ္ကာလမွာ ရွိသလဲဆုိရင္ ဘယ္ကာလမွာမွ မရွိဘူး။ ပြတ္တဲ့ပုဂၢိဳလ္မွာေတာ့ ရွိတယ္။ ၀ိပႆနာအလုပ္ လုပ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္မွာ နိဗၺာန္ရွိတယ္၊ မလုပ္တဲ့ပုဂၢိဳလ္မွာ မရွိဘူးလို႔ မွတ္လုိက္ပါ။ ဒီအတုိင္းပဲ ခႏၶာရဲ႕ ျဖစ္ပ်က္နဲ႔ ကုိယ့္ဉာဏ္ မဂ္နဲ႔ ၾကပ္ၾကပ္ပြတ္ေပးပါ။ ေ၀ဒနာကၡႏၶာျဖစ္ျဖစ္၊ ၀ိညာဏကၡႏၶာျဖစ္ျဖစ္ ဉာဏ္နဲ႔သာ ပြတ္ေပး။ အနိစၥဉာဏ္နဲ႔ ပြတ္ေပး၊ ဒုကၡဉာဏ္နဲ႔ပြတ္ေပး၊ အနတၱဉာဏ္နဲ႔ ပြတ္ေပး။ ဒီလုိပြတ္ေပးလုိက္ရင္ မီးနဲ႔ တူတဲ့နိဗၺာန္ဟာ အနိစၥအဆံုးမွာ နိစၥနိဗၺာန္၊ ဒုကၡအဆံုးမွာ သုခနိဗၺာန္၊ အနတၱအဆံုးမွာ အတၱနိဗၺာန္ဆုိတာ ေပၚလာမွာပဲတဲ့။

၀ါးႏွစ္လံုးပြတ္ရာမွာ မပြတ္ခင္က ဘယ္၀ါးမွာမွ မီးရွိေနတာမဟုတ္ပါဘူး၊ ပြတ္တုိက္ျခင္း လံု႔လပေယာဂေၾကာင့္သာလွ်င္ မီးထြက္လာရသလို ခႏၶာကုိ အနိစၥတရားနဲ႔ ႐ႈ၊ မဂၢတရားနဲ႔ ပြတ္တိုက္ေပးလုိက္ပါ။ မီးနဲ႔တူတဲ့ နိဗၺာန္ေပၚလာလိမ့္မယ္။ ဒါျဖင့္ နိဗၺာန္ဟာ အားထုတ္တဲ့ပုဂၢိဳလ္မွာ ရထုိက္တယ္၊ အားမထုတ္တဲ့ပုဂၢိဳလ္မွာ မရထုိက္ဘူး။ နိဗၺာန္မရွိဘူးလားေမးရင္ေတာ့ ရွိတယ္။ ဘယ္လုိနည္းနဲ႔ နိဗၺာန္ေပၚလာေအာင္ လုပ္ရပါလိမ့္မလဲဆုိရင္ေတာ့ ခႏၶာနဲ႔ ဉာဏ္နဲ႔ တုိက္ေပးရမယ္။ ျဖစ္ပ်က္နဲ႔ မဂ္ တိုက္ေပးရမယ္။ မေနာထဲက ဉာဏ္နဲ႔ ခႏၶာနဲ႔ တုိက္ေပးရမယ္။ ၀စီကံနဲ႔ ဆုေတာင္းတာဟာျဖင့္ ေ၀းေသာအေၾကာင္းသာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ မေနာကံနဲ႔ ပြတ္တုိက္ေပးလုိက္ရင္ေတာ့ အင္မတန္နီးေသာအေၾကာင္းျဖစ္လုိ႔ အားစုိက္လုိက္ရင္ မီးပြင့္လာတာပဲ။ ဒါျဖင့္ နိဗၺာန္ဟာ လူတုိင္းမွာ ရွိသလားဆုိရင္လဲ မရွိပါဘူး။ အနိစၥနဲ႔ မဂၢတုိက္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မွာေတာ့ ရွိတယ္။ မတုိက္တဲ့ပုဂၢိဳလ္မွာေတာ့ မရွိဘူး။ နိဗၺာန္ဟာ ခႏၶာနဲ႔ ဉာဏ္နဲ႔ တုိက္ယူရပါတယ္။ ခႏၶာက ျဖစ္ပ်က္၊ ဉာဏ္က မဂ္ မခြဲေစနဲ႔။ ခႏၶာျဖစ္ပ်က္ ဉာဏ္မဂ္နဲ႔ မခြဲၾကလုိ႔ရွိရင္ျဖင့္ ခႏၶာျဖစ္ပ်က္လဲ ဆံုးပါေရာ မီးပြင့္တာအမွန္ပါပဲ။

၀ါးႏွစ္လံုးပြတ္တိုက္လုိက္ေတာ့ ပြတ္ဖန္မ်ားသျဖင့္ မီးထြက္ရသလို အနိစၥနဲ႔ မဂၢ ၾကပ္ၾကပ္တုိက္ေပးပါ။ အနိစၥနဲ႔ မဂၢမတုိက္ရင္ ကိေလသာရွိေနလို႔ မီးနဲ႔ တူတဲ့နိဗၺာန္က ထြက္မလာဘူး။ တိုက္ဖန္မ်ားေတာ့ ကိေလသာက ပါးပါး ပါးပါး သြားလို႔ ကိေလသာေ၀းတဲ့အခ်ိန္ နိဗၺာန္တည္းဟူေသာမီးဟာ ထြက္လာရတယ္။ ဘာေၾကာင့္ နိဗၺာန္မထြက္တာလဲဆုိရင္ေတာ့ ကိေလသာမေ၀းေသး ပြတ္တုိက္မႈေႏွးေသးလုိ႔ပဲ။ ဒါေၾကာင့္ အနိစၥနဲ႔ မဂၢမတုိက္ရင္ ရကုိ မရဘူးလို႔သာ မွတ္လုိက္ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ကိေလသာကို မဂ္ကမွ ျဖတ္ႏုိင္တာ။ ေရွ႕က အနိစၥ၊ ျမင္တာက မဂၢ။ မဂ္၀င္ေတာ့ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ေရွ႕ဆက္လို႔မရေတာ့ဘူး။ ႐ႈစရာသာေပၚလာလို႔ ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ ကိေလသာ လာခြင့္မရေတာ့ဘဲ ေ၀းသြားတယ္။ ကိေလသာေ၀းတဲ့အခါ ျဖစ္ပ်က္အဆံုးမွာ တုိက္ဖန္မ်ားေတာ့ မီးထြက္လာရသလို နိဗၺာန္ဟာ ေပၚထြက္လာတာပဲတဲ့။ ၾကပ္ၾကပ္သာ႐ႈလို႔ရွိရင္ ကိေလသာေ၀းၿပီး မီးထြက္ကုိထြက္ရမယ္လို႔ ယံုၾကည္ထားလုိက္ပါ။

_

နိဗၺာန္
_
နိဗၺာန္ ဟူသည္ ပါဠိစာလံုး နိဗၺာန ဟူေသာ ပုဒ္မွ လာသည္ ။ ျငိမ္းသတ္သည္ ဟု ဆိုလိုသည္ ။ ထို႔ေၾကာင္႔ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟမီးမ်ားကို
ျငိမ္းသတ္ႏိုင္ျခင္းသည္ နိဗၺာန္ျဖစ္သည္ ။ (ရတနသုတ္တြင္ ေတြ႔ႏိုင္သည္။) တဖန္ နိဗၺာနဟူေသာပုဒ္သည္ ပါဠိဘာသာ နိ ႏွင္႔ ၀ါနကိုေပါင္းထား
ျခင္းျဖစ္သည္။ နိ-မရွိ၊ လြတ္ေျမာက္ျခင္း ၊ ထြက္ခြာျခင္း ။ ၀ါန - တဏွာ။
နိ၀ါန =နိဗၺာန =တဏွာမရွိျခင္း၊ တဏွာမွကင္းလြတ္ျခင္းျဖစ္သည္။

နိဗၺာန္´ဆိုသည္မွာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏အစြန္းစြန္ ဘာသာေရး ရည္မွန္းခ်က္ ျဖစ္ေပသည္။ မဟာယာနႏွင့္ ေထရ၀ါဒဟူ၍ ဂိုဏ္းၾကီးႏွစ္ခု ကြဲသကဲ့သို႔ နိဗၺာန္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အယူအဆမွာလည္း ကြဲျပားသည္။ မဟာယာန က်မ္းမ်ားတြင္ နိဗၺာန္ကို သုခခ်မ္းသာတို႔ျဖင့္ျပည့္စုံသည့္ ဘံုဗိမာန္အျဖစ္၎၊ သံသရာကိုယ္၌ကပင္ နိဗၺာန္ျဖစ္သည္ ဟူ၍ ၎ကြဲျပားေသာ အယူအဆမ်ား၊ သေဘာတရားမ်ားကို တင္ျပ ထားသည္။သို႔ေသာ္ ေထရ၀ါဒတြင္မူ ဆရာစဥ္ဆက္ႏွင့္က်မ္းဂန္မ်ားတြင္ နိဗၺာန္သည္ တည္ေနရာဘံုအျဖစ္မယူဆ၊ မသတ္မွတ္သင့္ေၾကာင္း၊ သံသရာႏွင့္ ဆက္စပ္မႈကင္းမွသာလွ်င္ `နိဗၺာန္´ ျဖစ္ေၾကာင္း အစရွိသျဖင့္ တိက်စြာရွင္းလင္းျပဆိုထားေပသည္။

ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶက်မ္းဂန္အရ ၃၁-ဘံု၌ရွိၾကေသာသတၱဝါတို႔သည္ သံသရာ လည္ၾကရာတြင္ ၃၁-ဘံုမွ စိတ္၏ လံုးဝခ်မ္းသာရာျဖစ္ေသာ ကိေလသာမ်ားမွ လြတ္ကင္းရာကို နိဗၺာန္ဟု ေခၚသည္။ နိဗၺာန္တြင္ လူတုိ႔၏ ဒုကၡအားလံုးမွ ကြၽတ္ၿငိႇမ္းၿပီး နိဗၺာန္သုိ႔ေရာက္ရွိၿပီးေနာက္ သံသရာအသစ္တဖန္ျပန္လယ္ျခင္း မရွိေတာ့ေပ။ နိဗၺာန္သည္ ေကာင္းကင္ဘံု ကဲ့သုိ႔ ေနရာအျဖစ္မရွိေပ။ နိဗၺာန္သည္ သံသရာႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဖက္ျဖစ္သည္။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ နိဗၺာန္ ဆိုသည္မွာ တပ္မက္မႈ၊ တြယ္တာမႈ ကင္းရာ(မျဖစ္ရာ)ဟူ၍ အဓိပၸါယ္ရသည္။ ဘ၀တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုကို ဆက္စပ္ေပးတတ္ေသာ တက္မက္မႈ (တဏွာ)မျဖစ္ရာ ကုန္ဆံုးရာ(တဏွာ)မွ လြတ္ေျမာက္ရာ၊လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာအရ နိဗၺာန္ ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။
၁) သဥပါဒေသသ နိဗၺာန္
၂) အႏုပါဒေသသ နိဗၺာန္ တို႔ျဖစ္သည္။

၁) သဥပါဒေသသ နိဗၺာန္
မေသမီ လက္ရွိတည္ရွိေနေသာ ခႏၶာ ၅ ပါး မပ်က္ဆီးေသးဘဲ ၊ မိမိသႏၱာန္၌ ပရိနိဗၺာန္မျပဳမီ အတြင္း ကိေလသာတို႔၏ လံုး၀မျဖစ္ေပၚ
ႏုိင္ေသာအားျဖင့္ကုန္ဆံုးခ်ဳပ္ျငိမ္းျခင္းသည္ သဥပါဒိေသသနိဗၺာန္ျဖစ္ပါတယ္။
* ပထမမဂ္ဉာဏ္ရေသာ ေသာတာပန္သည္ ေသာတာပန္ကို ျမင္အပ္၊ရအပ္ေသာ သဥပါဒေသသ နိဗၺာန္ ကိုရ၏။
* ဒုတိယမဂ္ဉာဏ္ရေသာ သကဒါဂါမ္သည္ သကဒါဂါမ္ကို ျမင္အပ္၊ ရအပ္ေသာ သဥပါဒေသသ နိဗၺာန္ ကိုရ၏။
* တတိယမဂ္ဉာဏ္ရေသာ အနာဂါမ္သည္ အနာဂါမ္ကို ျမင္အပ္၊ ရအပ္ေသာ သဥပါဒေသသ နိဗၺာန္ ကိုရ၏။.

၂) အႏုပါဒေသသ နိဗၺာန္
ေသၿပီးေနာက္ ဘ၀မကူးေတာ့ပဲ ရအပ္ေသာနိဗၺာန္ကို အႏုပါဒေသသ နိဗၺာန္ဟု ေခၚသည္။ ထုိ အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္ကို ခႏၶာတို႔၏ အျပီးသတ္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းမူ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ခႏၶနိဗၺာန္ဟု ဗုဒၶဘုရားရွင္က
ေဟာၾကား ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
* စတုတၳမဂ္ဉာဏ္ရေသာ ရဟႏၲာသည္ သဥပါဒေသသ နိဗၺာန္ကိုရ၍ မေသမွီ ခႏၶာရွိစဥ္
အေတာအတြင္း နိဗၺာန္သႏၲိသုခခ်မ္းသာႀကီးကို (၇) ရက္ထိ မစား၊ မေသာက္၊ မအိပ္ပဲ ၀င္စား၍ေနႏိုင္၏။ ေသေသာအခါ ခႏၶာျပန္မရေတာ့ပဲ ဘ၀တစ္ဖန္ ျပန္မျဖစ္ေတာ့သည့္ အႏုပါဒေသသ နိဗၺာန္ကို စံ၀င္ႏိုင္ၾကရပါသည္။
+ ဗုဒၶဘုရားရွင္ကိုယ္တိုင္ သစၥာ၄ပါးကိုသိျမင္ျပီး ဘုရားျဖစ္ျပီးတာနဲ ့ သတၱသတၱာယ (၇) ဌာနမွာ ၄၉ ရက္တိတိကို မစားဘဲ၊ မေသာက္ဘဲ၊
မအိပ္ဘဲ၊ အသက္မရႈဘဲ၊ မယိုမေပါက္ဘဲ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ခံစားခဲ့ပါတယ္။
.
နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ပုဒ္မ်ား
1. မာန္မယစ္ရာ နိဗၺာန္။ (မဒနိမၼဒေနာ)
2. တဏွာမြတ္သိပ္ျခင္းကို ပယ္ေျဖာက္ရာ နိဗၺာန္။ (ပိပါသ၀ိနေယာ)
3. ကာမဂုဏ္ အာလယကို အႂကြင္းမဲ့ခြာရာ နိဗၺာန္။ (အာလယသမုဂၣါေဋာ)
4. ၀ဋ္သံုးပါးမွ ကင္းျပတ္ရာ နိဗၺာန္။ (၀႗ဳပေစၦေဒါ)
5. တဏွာကုန္ၿငိမ္းရာ နိဗၺာန္။ (တဏွာကၡေယာ)
6. ရာဂကင္းလြတ္ရာ နိဗၺာန္။ (၀ိရာေဂါ)
7. တဏွာ၏ခ်ဳပ္ရာ နိဗၺာန္။ (နိေယာေဓာ)
8. အျမဲခိုင္ခန္႔ေသာ နိဗၺာန္။ (ဓု၀ံ)
9. အိုျခင္းမရွိေသာ နိဗၺာန္။ (အဇရံ)
10. သံသရာခ်ဲ႕တတ္ေသာ တရားမရွိေသာ နိဗၺာန္။ (နိပၸပဥၥံ)
11. မေဖာက္မျပန္ မွန္ကန္ေသာ နိဗၺာန္။ (သစၥံ)
12. သံသရာ၏ ဟိုမွာဘက္ကမ္းျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္။ (ပါရံ)
13. ဉာဏ္ႏံု႔သူတို႔ အလြန္ျမင္ႏိုင္ခဲေသာ နိဗၺာန္။ (သုဒုဒၵသံ)
14. ကိေလသာကင္းေ၀း ခ်မ္းေအးေသာ နိဗၺာန္။ (သိ၀ံ)
15. ေသျခင္းကင္းရာ နိဗၺာန္။ (အမတ)
16. ၿငိမ္းခ်မ္းရာ ေဘးကင္းရာ နိဗၺာန္။ (ေခမံ)
17. သခၤါရကင္းဖြယ္ အံ့ဖြယ္သူရဲ မျဖစ္ဖူးေသာ နိဗၺာန္။ (အဗၻဳတံ)
18. ေဘးမရွိေသာ ေႏွာက္ယွက္ပုပန္ျခင္းကင္းရာ နိဗၺာန္။ (အနီတိကံ)
19. ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ ေစာင့္ေရွာက္ရာ နိဗၺာန္။ (တာဏံ)
20. ေဘးရန္လြတ္ေရွာင္း ပုန္းေအာင္းရာ နိဗၺာန္။ (ေလဏံ)
21. ၾသဂမလႊမ္းေသာ ကြၽန္းတည္းဟူေသာ နိဗၺာန္။ (ဒီပံ)
22. ကိေလသာမွ စင္စစ္ စင္ၾကယ္ေသာ နိဗၺာန္။ (၀ိသုဒၶိ)
23. သူေတာ္ေကာင္းတို႔ ေတာင့္တအပ္ေသာ နိဗၺာန္။ (၀ရံ)
24. သိမ္ေမြ႔ႏူးညံ့ေသာ နိဗၺာန္။ (နိပုဏံ)
25. အေၾကာင္းတရား မျပဳျပင္အပ္ေသာ နိဗၺာန္။ (အသခၤတ)
26. ကိေလသာမွ လြတ္ေသာ နိဗၺာန္။ (ေမာေကၡာ)
27. အထူးသျဖင့္ ခ်ီးမြမ္းအပ္ေသာ နိဗၺာန္။ (ေသေ႒ာ)
28. အတုမရွိ အလြန္ျမတ္ေသာ နိဗၺာန္။ (အႏုတၱေရာ)
29. ေလာကသံုးပါး၏ ဆံုးရာ နိဗၺာန္။ (ေလာကႆေႏၲာ)

နိဗၺာန္ ဆိုတာ အမွန္တကယ္ရွိေၾကာင္း၊ နိဗၺာန္ရဲ ့ လြတ္ေျမာက္ျခင္း (၀ိမုတၱိရသ) ၊ ေအးျငိမ္းျခင္း (သႏိၱသုခ) ကို
- သမၼာသဗုဒၶ ဘုရားရွင္မ်ား
- ပေစၥကဗုဒၶ ဘုရားရွင္မ်ား
- အဂၢသာ၀က ရဟႏာၱမ်ား
- မဟာသာ၀က ရဟႏာၱမ်ား
- ပဋိသမိၻ ရဟႏာၱမ်ား
- ပကတိ သာ၀က ရဟႏာၱမ်ား
- အနာဂါမ္ လူ ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာ ၊ ရဟန္း မ်ား
- သကဒါဂါမ္ လူ ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာ ၊ ရဟန္း မ်ား
- ေသာတာပန္ လူ ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာ ၊ ရဟန္း မ်ား အားလံုး ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က် ျမင္ႏိုင္ သိႏိုင္ ၊ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ၾကတဲ့ အရာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ္တို့လူသားေတြဟာ ေမြးကတည္းက (ေလာဘ၊ ေဒါသ ၊ ေမာဟ) ကိေလသာမ်ားႏွင့္ တိုးတတ္ ၾကီးျပင္း လာေနၾကတဲ့အတြက္ ကိေလသာမ်ားခ်ဳပ္ျငိမ္းရာ နိဗၺာန္ကို ဘယ္ေလာက္ပဲေျပာျပေနပါေစ ဘယ္လိုမွ အစ အန ေတာင္ သိျမင္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ မိမိသ႑န္မွာရွိေနေသာ ကိေလသာတရားဆိုးမ်ားကို ဖယ္ရွားရွင္းလင္းပါယ္သတ္ျပီးတဲ့
အခါမွာသာလွ်င္ ကိေလသာကင္းျငိမ္းရာ ျမတ္နိဗၺာန္ကို ကိုယ္တိုင္သိျမင္ ခံစားႏိုင္မွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆင္တူေ၀ါဟာရ ႏွင္႔ပရိယာယ္ အေဟာမ်ားကိုပါ ဘာသာျပန္လွ်င္ နိဗၺာန္ ၏ဂုဏ္ပုဒ္မ်ားမွာ -
ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု ၊ အာဟာရ တုိ႔၏ျပဳျပင္စီရင္ျခင္းမွ လြတ္ေသာ တရား၊အလံုးစံုျငိမ္းခ်မ္းျခင္း၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မရိွေသာ ေအးျငိမ္းခ်မ္းသာမႈ ၊ တဏွာမရွိျခင္း၊ တဏွာမွ ကင္းလြတ္ျခင္း၊ ဒုကၡမွ အျပီးတိုင္လြတ္ေျမာက္ျခင္း ၊ေမြး၊ အို၊ နာ၊ ေသ မရွိျခင္း၊ စြန္႔လြတ္ျခင္း၊ လြတ္ေျမာက္ျခင္း၊ မကပ္ျငိျခင္း၊ ဘ၀မရွိျခင္း၊ ပူေဆြးမႈမရွိျခင္း၊ ငိုေၾကြးမႈမရွိျခင္း၊ ေသာကမရွိျခင္း ၊ အညစ္အေၾကး ကိေလသာ မရွိျခင္း စသည္တို႔ျဖစ္သည္။

ဒီဃနိကယ္ မဟာသတိပဌာနသုတ္ေတာ္(အဌကထာ)တြင္းမွ ဂုဏ္ပုဒ္မ်ားျဖစ္သည္။ သဠာယတန -သံယုတ္ ပါဠိေတာ္လာ ဂုဏ္ပုဒ္မ်ားကို ပထမေရႊက်င္ဆရာေတာ္ဘုရား အနက္ေပးထားရာ နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ပုဒ္ (၃၀) ရွိေသးသည္။

ဒုကၡ နိေရာဓသစၥာ ၊ သုညတ၊ အမတ၊ နိဗၺာန္ ၊ အသခၤတ ၊ အဘူတ ၊ သႏၱိ ၊ ေခမ စေသာ ေ၀ါဟာရအားလံုးကို ဘာသာျပန္လွ်င္ လြန္စြာမ်ားေပလိမ္႔မည္။ ထို႔ေၾကာင္႔လည္းတိုတိုရွင္းရွင္းႏွင္႔ထိထိမိမိ အတိအက်နားလည္ေအာင္
ေဖာ္ျပႏိုင္ေသာ ဘာသာစကားမရွိဟုဆိုၾကရေပသည္။ အဂၢသာ၀ကၾကီးမ်ား၊ ရဟႏၱာၾကီးမ်ား၏နိဗၺာန္ကို ဖြင္႔ဆိုခ်က္မ်ားသည္လည္းတမူထူးျခားသည္။
တင္ျပခဲ႔သမွ်တြင္ နိဗၺာန္ဆုိတာ အသခၤတ ဓမၼအစစ္အမွန္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရွိေၾကာင္းႏွင့္ နိဗၺာန္ကိုရရွိရန္ ျပည္႔စံုသိရွိ နားလည္ရန္ သတိပဌာန္
ေလးပါးသည္သာ တစ္ေၾကာင္းတည္းေသာ လမ္းစဥ္ျဖစ္ေၾကာင္းကို သတိျပဳမိရင္ ကိုယ္ႏွစ္သက္ရာ ဂုဏ္ပုဒ္မ်ားႏွင့္ၾကည္ညိဳလို႔ ရပါသည္။

နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးတို႔ကို သိေအာင္ျပဳ၍အဖန္ဖန္ ႏွလံုးသြင္းရာ၏၊ ဆင္ျခင္ေအာက္ေမ့ရာ၏၊ ဤသို႔ နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္တို႔ကိုအသီးသီး ဆင္ျခင္ေအာက္ေမ့သည္ရွိေသာ္ အလြန္စိတ္ၾကည္လင္၏၊ ဉာဏ္ႀကီးထြား၏၊ စိတ္ေအးခ်မ္းတည္ၾကည္၏၊ ဥပစာရ စ်ာန္ကိုရ၏။ နိဗၺာန္၏သေဘာကို
မိလိႏၵမင္းႏွင္႔အရွင္နာဂသိန္ တို႔၏အေမးအေျဖတြင္လည္း ၾကည့္ရႈႏိုင္သည္။

ေလာကမွာ အၾကင္လင္မယားရယ္လို႔ အမ်ားလက္ခံအတည္ျပဳႏိုင္ၾကေသာ ဇနီးေမာင္ႏွံမ်ာ းစြာရွိတာကို ျမင္ေတြ႕သိသာပါတယ္။ လင္မယားအရာ
ေျမာက္ၾကၿပီဟုအမ်ားက လကၡံအသိအမွတ္ျပဳရန္ (တစ္နည္းဆိုေသာ္ တရား၀င္ လင္မယားအရာေရာက္ရွိရန္) ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာ တစ္ရပ္ရပ္အတိုင္းလိုက္နာေဆာင္ရြက္ၿပီးျဖစ္ရပါတယ္။ ဥပမာ ပ႗ိဥာဥ္ျပဳျခင္း စသည္တို႔တြင္ကတိက၀တ္ျပဳၿပီးသည္ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္ အဆိုပါ လင္မယားတို႔၌ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေျပာင္းလဲျခင္း ေထြေထြထူးထူးမရွိေသာ္လည္း လင္မယားအရာစတင္ေရာက္သြားၿပီး (တစ္ဦးကိုတစ္ဦး ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္၍သာယာ ေပ်ာ္ရႊင္ၾကမည္ဟုလည္းထင္တတ္ၾက၍ ေပါင္းသင္းရန္ႀကိဳးပမ္းၾကျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း) လင့္၀တ္တရား၊ မယား၀တ္တရား စေသာ တာ၀န္တို႔ပါပူးတဲြပါရွိသြားၿပီးျဖစ္ပါသည္။(အဆိုပါတာ၀န္တို႔သည္ကား လြယ္ကူၾကည္ျဖဴစြာထမ္းေဆာင္ႏိုင္မည္ ထင္တတ္ၾကေသာ္လည္း အခ်ိန္အခါေနရာေဒသအခန္႕မသင့္ေသာအခါ ျငဴစူဆင္းရဲပင္ပမ္းေစေသာတာ၀န္မ်ား ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္လာတတ္ပါသည္။) ဤသည္ပင္ ဘ၀တဏွာရွိ၍ ဘ၀အသစ္ရရွိတိုင္း ဆင္းရဲဒုကၡအစစ္အမွန္ျဖစ္ေၾကာင္း ထပ္ခ်ပ္မကြာ လိုက္လံျပမည့္ ခႏၶာ၀န္ႀကီးရသလိုျဖစ္ေနပါသည္။အၾကင္လင္မယား တို႔တရား၀င္ကြာရွင္းျပတ္စဲၿပီးစီးျခင္းကိုလည္းျမင္ေတြ႕ဖူးၾကပါလိမ့္မည္။

သမုဒယေႏွာင္ဖဲြ႕လ်က္ မခဲြႏိုင္မခါြရက္ ျဖစ္ေနၾကစဥ္ကထက ရုတ္တရက္ ဘာမ်ားသိသာ ထင္ရွား ကြာျခားသြားၾကပါသလဲ။ တစ္ဦးအေပၚ စ္ဦးျပဳရန္ တာ၀န္အေႏွာင္အဖဲြ႕တြယ္ၿငိမႈတို႔မွ ကင္းလြတ္ျခင္းသာရွိသည္
မဟုတ္ပါေလာ။ (အရမ္းကာေရာ လိုခ်င္ၾကသူေတြသာမက စိတ္မပါ့တစ္ပါဆံုစည္းလာၾကသူတို႔ပင္ ေပါင္းသင္းၾကရန္ လြယ္သေလာက္ ရွင္းရွင္းျပတ္ျပတ္ခဲြခြါရန္ အေႏွာင္အဖဲြ႕အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ခက္လွပါ၏။
ေသလို႔ခဲြရသည္ကိုပင္ မခဲြႏိုင္ၾက။ လာ၍ေစာင့္ေရွာက္ေနသည္၊ လူ၀င္စားျပန္လာျဖစ္ေနပါသည္ဟု သံေယာဇဥ္ အျမွင္တန္းတတ္ၾက သူေတြ ေတြ႕ဖူးၾကမည္ ထင္ပါသည္။)ဘ၀အသစ္ ခႏၶာအသစ္
ရန္ေရာက္ရန္ မေမွ်ာ့္လင့္မတမ္းတ မရလိုတာေသျခာပါက သင္သည္
သံသရာ က်င္လည္ရျခင္းတည္းဟူေသာျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ကင္းရွင္းျပတ္စဲ
ေပေတာ့မည္။ က်င္လည္ေနရျခင္းကို ဆင္းရဲသည္ဟု သတ္မွတ္ပါက ကင္းျပတ္လွ်င္ ခ်မ္းသာသည္ဆိုရၿခိမ့္မည္၊ က်င္လည္ရသည္ကို ခ်မ္းသာ ထင္ၾကပါမူ ရပ္တန္႕သြားျခင္းသည္ ဆင္းရဲဟုထင္စရာပင္ ျဖစ္ေနဦးမည္။

___

စြန္းလြန္းဆရာေတာ္ ေၿဖႀကားေသာ နိဗၺာန္ အေႀကာင္း
--------------------------------------------------
( ၁၂၈၇ ၿပည္႔ႏွစ္၊ ကဆုန္လဆုပ္ ၄ -ရက္ေန႔ ပဲခူူးၿမိဳ႕ အဗ်ားရြာတြင္ ဖက္ပင္အိုင္ ဆရာေတာ္ႀကီးက ၿမင္းၿခံ ဆရာေတာ္အား ေမးၿမန္းေၿပာဆိုၿခင္း --- -- စကားခ်ပ္။ ။ ဖက္ပင္အုိင္ ဆရာေတာ္သည္ စြန္းလြန္းဆရာေတာ္ ထက္ အသက္ ၊ သိကၡာ၀ါေတာ္ ႀကီးေသာေႀကာင္႔ ႏွုတ္ဆက္ စကားေၿပာႀကားၿပီး ေမၿမန္းေၿပာဆိုေလသည္၊ )
ဖက္ပင္အိုင္။ ။ မ်က္စိနဲ႔ အဆင္း ( ရူပါရုံ ) ေတြ႔ေသာအခါ မ်က္စိက အဆင္းထံ သြားသလား၊ အဆင္းက မ်က္စိ ထံ လာေလသလား။
ေၿဖ။ ။ မ်က္စိကလဲ မသြား၊ ရူပါရုံ ကလဲ မလာပါ ဘုရား။
ဖက္ပင္အိုင္။ ။ ဒါၿဖင္႔ ဘယ္နွယ္ ၿမင္နိုင္ သတုံးဗ်။
ေၿဖ။ ။ သူ႔ သတၱိက ေရွးရူ႕ေသာအခါ ၿမင္နိုင္ပါ ၏ ဘုရား။
ဖက္ပင္အိုင္။ ။ ဒါၿဖင္႔ အဆင္း ရူပါရုံက လာတာေပါ႔ ဗ်ား
ေၿဖ။ ။ မလာပါ ဘုရား၊ ( ဥပမာ ) ေနကိုႀကည္႔ေသာ သူသည္ ေန၏ သတၱိ အေရာင္အလင္းေႀကာင္႔ မ်က္စိက်ိန္းၿခင္းသာ ရွိပါ၏ဘုရား။ ေန၀န္းႀကီးက မ်က္စိထဲ ၀င္လာသည္ မဟုတ္ပါ၊ မ်က္စိကလဲ ေန၀န္းထဲ ၀င္သြားသည္ မဟုတ္ပါဘုရား။
ဖက္ပင္အုိင္။ ။ ဒါၿဖင္႔ ၿမင္းၿခံ ဆရာေတာ္-- နိဗၺာန္ အေႀကာင္းေၿပာစမ္းပါ၊
ေၿဖ။ ။ နိဗၺာန္ဆိုတာ ဘုရား၊ ( ဥပမာ ) ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ တစ္ေယာက္သည္ ၀ိပႆနာ အားထုတ္၍ စိတ္ ေစတသိက္ ရုပ္တရားတို႔၏ ၿဖစ္ၿခင္း ပ်က္ၿခင္းကို ႀကီးစြာေသာ ဆင္းရဲႀကီး ဟုၿငီးေငြ႔လ်က္ ဆင္းရဲၿခင္း၏ အေႀကာင္းကို ရွာက တဏွာ ကို သိရသည္ႏွင္႔ တၿပိဳင္နက္ မဂ္က တဏွာကို ပယ္လို္က္ေတာ႔ အေႀကာင္း အက်ိဳး ၿပတ္သြားပါေရာ၊ အဲဒီ မဂ္က မပယ္မီ ၿဖစ္ ပ်က္ေနတာက သခၤတ၊ ေနာက္ေတာ႔ အေႀကာင္း- အက်ိဳး ၿပတ္၍ ဘာမွ မရွိတာကေတာ႔ အသခၤတ - နိဗၺာန္ ပါဘဲ ဘုရား။
ဖက္ပင္အို္င္ ။ ။ ၎နိဗၺာန္မွာ ေန၀န္း -လ၀န္း သ႑ာန္မ်ားလို အေရာင္ေတြမ်ား ရွိသလားဗ်။
ေၿဖ။ ။ အေရာင္ေတြ မရွိပါ ဘုရား။
ဖက္ပင္အိုင္။ ။ ဒါၿဖင္႔ ဘယ္ႏွယ္ေနတုံး ေၿပာစမ္းပါဗ်ာ။
ေၿဖ။ ။ ေၿပာစရာ မရွိပါ ဘုရား။
ဖက္ပင္အိုင္။ ။ ဒါၿဖင္႔ နိဗၺာန္ မရွိဘူူးလား၊
ေၿဖ။ ။ ရွိပါ၏ ဘုရား၊
ဖက္ပင္အိုင္၊ ။ စိတ္ ေစတသိက္ ရုပ္ နိဗၺာန္ဆိုတဲ႔ ပရမတၳတရား ေလးပါး ရွိတယ္မဟုတ္ဘူးလား။
ေၿဖ။ ။ ရွ္ိ္ပါတယ္ ဘုရား၊
ဖက္ပင္အိုင္။ ။ အဲဒီ ပရမတ္ ေၿပာဗ်ာ၊
ေၿဖ။ ။ ဆရာေတာ္ဘုရား - ဦးက၀ိက ပရမတ္ ဆိုလ်င္ ဘာမွ ေၿပာစရာ မရွိ၊ လက္ပိုက္ ထိုင္ေနရုံပဲ ဘုရား။
ဖက္ပင္အိုင္၊ ။ ေနစမ္းပါအုံးဗ်ာ။ ေဟာဒီ ေရႊတုံးႀကီးကို ခဲ လို႔ ေၿပာဆိုကာမွ်ၿဖင္႔ ၎ေရႊတုံးႀကီး ခဲၿဖစ္သြားမွာ လားဗ်၊
ေၿဖ။ ။ မၿဖစ္ပါ ဘုရား။ သို႔ေသာ္လည္း ပညတ္ တရားေတြလို ၿဒပ္ -၀တၳဳ ပုံသ႑ာန္ႏွင္႔ လက္ဆုပ္လက္ကုိင္ မၿပနို္ုင္ပါ၊ ရုပ္ နာမ္ တို႔၏ ၿဖစ္ ခ်ဳပ္ မရွိပဲ ၿငိမ္းေအးသြားတာကို နိဗၺာန္ လို႔ ေခၚတာပဲ ဘုရား။
ဖက္ပင္အိုင္။ ။ ဥာဏ္ ဆယ္ပါး ပြားမ်ားတာ ေၿပာစမ္းပါဗ်ာ။
ေၿဖ။ ။ ( ဥပမာ ) ေယာဂီ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ေယာက္သည္ အာနာပါန ရွဳ႕ရင္း သမာဓိ တက္လာေသာအခါ မိမိကိုယ္ေပၚမွာ ေ၀ဒနာကို သတိထားမိပါေရာ ဘုရား။ အဲဒါ ပထမေတာ႔ သညာအားၿဖင္႔ ေ၀ဒနာေပၚၿပီးေနာက္ ၿဖစ္ ပ်က္ၿခင္း ဓမၼကို ဟုတ္တိုင္းမွန္စြာ ၿမင္ပါေရာ၊ ဒါနဲပ ေႀကာက္ၿခင္း ရြံရွာၿခင္း ၿဖစ္ပါေရာ ဘုရား။
ဖက္ပင္အို္င္။ ။ ဥာဏ္ဆယ္ပါးဟာ တစ္ခုစီ ပြားရမည္ မဟုတ္လားဗ်၊
ေၿဖ။ ။ တစ္ခုစီ ပြားတာက ကုိယ္႔ အေပၚ မူတည္ပါတယ္ ဘုရား။
ဖက္ပင္အုိင္။ ။တစ္ခုစီ မပြားလ်င္ ဘယ္႔ႏွယ္ လုပ္မွာ တုန္းဗ်။
ေၿဖ။ ။ သမၼသန ဥာဏ္ သုံးသပ္ရုံမ်ွႏွင္႔ ၿဖစ္ပ်က္ၿခင္း ေႀကာက္ၿခင္း ရြံ႕ရွာၿခင္းစသည္ အစဥ္လိုက္ ၿဖစ္ပါေရာ ဘုရား။

https://muditar.blog.com
www.facebook.com/muditaralinnsayadaw/
www.facebook.com/muditaralinnsayadwdham
achannallive/ တြင္လည္းဖတ္႐ွဴႏိုင္ပါသည္ ။